تحقیقات انسان شناسان نشان می دهد که قبایل بدوی قبل ازشکار، پیش ازخرمن، قبل ازآغازمراسم جادوگری، یا درارتباط با مراسم قربانی با هدف آرام کردن خدایان خشمگین روزه می گرفتند .
مقصود ازروزه گیری گاهی افزایش حاصلخیزی زمین وباردهی بیشترمحصول بود ه است ودرفصل بهار روزه گرفته می شد. سرخ پوستان آمریکا بخاطردفع آفت وفبایل سرخ پوست مکزیکی و اینکاهای اهل پرو روزه می گرفتند تا دل خدایان خود را بدست آورند. دربین مصریان باستان روزه قبل ازاعیاد مذهبی گرفته می شد ولی جنبه ی اجباری نداشت. آسوری های وبابلی برای توبه ازگناه روزه می گرفتند.
درمیان طرفداران مذاهب شرقی، هندوان، پیروان کنفوسیوس، تائوئیست ها وبودائیان بخصوص درتبّت روزه می گیرند. ازدیدگاه بودائیان تبت، روزه باید منجربه شرایط بی حرکتی شود که نمادی است ازمرگ یا حالت قبل ازتولد.
در"جینسیم" روزه، همراه با دعا ودیگرمراسم مذهبی، فرد را ازعالم خاکی جدا می کند وبه او مدد می رساند که به حالت فراروی یا تصعید برسد. دربین بودائیان، گاهی روزه به منظوری خاص قبل وبعد ازانحام مراسمی مقدس گرفته می شود. مثلاً راهبان بودائی دربسیاری ازمناطق درروزهای معینی روزه می گیرندو با لحنی آهسته وزمزمه وار به گناهان خود اعتراف می کنند. سادوها (روحانیون هندو)، به بهانه های مختلف چه دردورانهای خوشی وچه ناخوشی، رزوه می گیرند وبدنیوسیله برای خود کسب اعتبارمی کنند
بر مبنای معتقدات ادیان ابراهیمی نیز از جمله عباداتی که خداوند آن را بر تمام ادیان الهی پیش از اسلام هم واجب کرد روزه است چنانکه در آیه ۱۸۳ سوره بقره به صراحت این موضوع را تاکید می کند که روزه برشما واجب شد همانطوری که بر پیشینیان واجب گردید در همین رابطه حضرت علی (ع) نیز می فرمایند روزه عبادتی است قدیمی که خدا هیچ قومی را از آن معاف نکرده است (۱)، جالب است بدانیم امام صادق (ع) می فرمایند کتابهای بزرگ آسمانی مثل تورات و انجیل ،زبورو صحف در ماه رمضان نازل شده اند .(۲)
در ادیان مختلف زمان و کیفیت احکام روزه تفاوتهائی با هم دارند بر همین اساس در ادامه این نوشتار روزه را هر یک از ادیان مورد توجه قرار می دهیم .
مسیحیت
اناجیل (متی ،لوقا،پولس،مرقس)روزه گرفتن را سبب استواری ، پاک سازی و ریاضت روح میدانند، روزه مشهور مسیحیان روزه پیش از عید فصح(پاک)است.روزه در مسیحیت در زمان و بر اساس قوانین مذهبی انجام نمیشود و پیروان این دین آزادند تا در هر زمان به طور انفرادی یا دسته جمعی برای یک روز یا روزهای متعدد روزه بگیرند هدف از روزه داشتن را نیز تواضع برای تقرب بخدا وطلب هدایت او می دانند مسیحیان اعتقاد دارند روزه باعث میشود تا یاد بگیرم از خودخواهی انسانی دوری کنیم و از خود گذشتگی داشته باشیم.
خالی از فایده نیست که بدانیم درآئین های مسیحی ایام روزه داری با هم تفاوتهائی دارد این تفاوتها به سه دسته تقسیم میشود.در آئین کاتولیک روزه چهارشنبه خاکستر و نیز جمعه الطلیب را روزه میگیرند روزه گرفتن در سایر جمعه ها اختیاری است .ارتدکس شرق اینان دوره های مختلفی مثل روزه معراج مریم ،میلادمسیح و تمام روزهای چهارشنبه و جمعه مگر انکه مانعی باشد روزه میگیرند درپروتستان روزه به خود افراد ،کلیساهاو سازمان یا جوامع بستگی دارد.
یهودیت
درآئین یهود سه راه متعارف برای تقرب بخدا و کسب رحمت او وجود دارد که عبارتند از روزه ،دعا و صدقه .بر این اساس دریهودیت هدف از روزه داشتن نزدیکی به خداست و در این میان روزه یوم کیپور به عنوان روزه بزرگ و مهم‌ترین روزه در آیین یهود شمرده میشود.روزه یوم کیپوریا روزه توبه مهم‌ترین واقعه مذهبی یهودیان در طول سال است؛ روزی که تمام اقشار یهودی آن را گرامی می‌دارند، زیرا در این روز گناهان بخشوده می‌شوند. سایر روزه‌های واجب آیین یهود به مناسبت‌های مختلف تاریخی و بلایایی که بر قوم آن‌ها نازل شده است، گرفته میشود، مانند روزه استر که چون در زمان خشایار شاه، یعنی حدود ۲۳۰۰ سال پیش عده‌ای نقشه قتل‌عام یهودیان را کشیدند و یهودیان به رهبری یکی از پیامبران خود توبه کردند لذا به یادبود این اتفاق روزه استر وضع شده روزه استرمثل روزه مسلمانان از سپیده‌دم تا غروب آفتاب است.
ریاضت بودایی یا فلسفه یوگى (هند )
به عقیده هندوان ، دستیابى به حقیقت یا اتحاد با خداى توانا از طریق یوگا (Yoga) یعنى یوغ نهادن حاصل مى شود. یوگا به ریاضتهاى سخت و طاقت فرسا دلالت مى کند و معمولا با نشستن آرام و پیوسته به شکل چهار زانو و همراه با تاءمل انجام مى گیرد، اما شیوه هایى دیگر نیز معمول است ، مانند ایستادن ، وارونه ایستادن ، خم شدن و آویختن دستها و زیستن بر روى تختى که در سراسر آن میخهاى تیزى سر بر آورده است . این عملیات چه بسا براى دهها سال ادامه یابد و با مشقتهایى دیگر مانند در پیش رو نهادن آب و تشنه به سر بردن همراه باشد. (۳)
با آنکه هدف از ریاضت وصول به حقیقت است ، گاهى کشف و کراماتى را پدید مى آورد. یوگى (Yogin) معمولا آن امور را مانع کمال خود مى داند و بسیار مى شود که به آن خوارق عادت ابدا توجهى نکند و از اظهار آن روى بگرداند.
حبس دم به گونه اى است که بر اثر تمرینهاى سخت تنفس کاهش مى یابد و یوگى در طول سال به چند نفس بسنده مى کند. همچنین ضربان نبض و سایر کارهاى بدن را مى توان با یوگا در اختیار گرفت . در همه این حالات بدن شیوه هاى نوى را بر مى گزیند و زنده مى ماند. چه بسا یک یوگى را به مدت شش ماه دفن کنند و پس از این مدت قبر او را بشکافند و او را بیرون آورند و وى با یک بار تنفس زندگى را از سر گیرد. تواناییهاى دیگرى نیز براى برخى از آنان میسر مى گردد، مانند رهایى از جاذبه زمین ، متوقف کردن قطار، به جوش آوردن آب با یک نگاه و غیره . (۴)
دانشمندان مغرب زمین به تکرار، آزمایشهاى علمى گوناگونى روى یوگیان انجام داده و واقعى بودن این حالات را به اثبات رسانده اند. از جمله یک هیاءت علمى فرانسوى به رهبرى دکتر بروس (Brosse) در ۱۹۳۶ تحقیقات و آزمایشهایى در باب یوگیان انجام داد و دستاوردهاى خود را منتشر کرد. (۵)
_____________________________________________________
۱-جوامع الجا مع ،ج۱ص ۱۰۳
۲-تفسیر ادبی قران ،خواجه عبدالله انصاری،حبیب الله اموزگارج۱ص۷۳
۳-. پاشایى ، ع .، بودا، تهران : کتابخانه طهورى ، ۱۳۴۷.
۴-حکمت ، علی اصغر ، تاریخ ادیان ، تهران : انتشارات ابن سینا ، ۱۳۴۵
۵- زرین کوب ، عبدالحسین ، در قلمرو وجدان ، تهران : انتشارات سروش ، ۱۳۷۵
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر